Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” jest organizacją pozarządową powołaną w lutym 1990 roku z inicjatywy marszałka Senatu RP pierwszej kadencji prof. Andrzeja Stelmachowskiego, który był prezesem do 2008 roku. Obradujące w dniach 10-11 maja 2008 r. VII Walne Zebranie Delegatów Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” wybrało na funkcję prezesa Macieja Płażyńskiego, byłego marszałka Sejmu, który zainicjował wiele nowych projektów polonijnych, jednak kierował Stowarzyszeniem niecałe dwa lata, do swej tragicznej śmierci 10 kwietnia 2010 r. Obecnie prezesem Stowarzyszenia jest Longin Komołowski, były wicepremier RP i minister pracy i polityki społecznej w rządzie Jerzego Buzka, wybrany przez Walne Zebranie Delegatów, najwyższy organ władzy Stowarzyszenia, na kolejną kadencję do 2016 roku.

Zapisanymi w Statucie celami Stowarzyszenia są:

1) inspirowanie, wspomaganie i prowadzenie wszechstronnej współpracy Polonii oraz Polaków z zagranicy z Ojczyzną w dziedzinach: oświaty, nauki, kultury, religii, gospodarki, turystyki i sportu;

2) propagowanie, wspieranie i prowadzenie nauczania języka polskiego oraz podtrzymywania jego znajomości wśród Polonii i Polaków mieszkających za granicą;

3) upowszechnianie w środowiskach polonijnych wiedzy o kulturze polskiej i współczesnych zjawiskach w życiu społecznym, gospodarczym i politycznym kraju;

4) pogłębianie w Polsce wiedzy o Polonii i emigracji;

5) działanie na rzecz polskiego dziedzictwa kulturowego poza granicami kraju;

6) pomoc w zapewnieniu opieki duszpasterskiej w języku polskim;

7) wspieranie dążeń emigracji i środowisk polonijnych do umacniania swych pozycji społeczno-ekonomicznych w krajach osiedlenia;

8) obrona praw polskiej mniejszości narodowej,

9) działanie na rzecz rozwoju regionalnego.

Wśród założycieli i członków „Wspólnoty Polskiej” było wielu senatorów i posłów, działaczy niepodległościowych, hierarchów kościelnych i wybitnych naukowców, rozumiejących potrzebę współpracy z Rodakami rozsianymi po świecie. Obecnie w Stowarzyszeniu działa ponad 4 tysięcy członków skupionych w 23 oddziałach terenowych. „Wspólnota Polska” prowadzi Domy Polonii w Krakowie, Rzeszowie, Poznaniu, Lublinie, Łomży, Ostródzie i Warszawie oraz Dom Polonii - Zamek w Pułtusku.

Stowarzyszenie działa pod patronatem Senatu Rzeczypospolitej Polskiej i współpracuje z Ministrem Spraw Zagranicznych. Stowarzyszenie, traktując swoją pracę jako służbę, stale rozwija zakres zaangażowania w celu umacnianiu więzi Polonii i Polaków zamieszkałych za granicą z Ojczyzną. Stowarzyszenie realizuje zadania państwowe zlecane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwo Sportu.

Stowarzyszenie jest organizatorem zjazdów Polonii i Polaków z zagranicy. Współdziałając z Radą Koordynacyjną Polonii Wolnego Świata, zorganizowano w październiku 1990 r. w Rzymie Konferencję „Kraj – Emigracja” pod patronatem papieża Jana Pawła II, na której po raz pierwszy spotkali się Polacy ze Wschodu i Zachodu, i która przygotowała zwołanie I Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy. I Zjazd odbył się w sierpniu 1992 r. w Krakowie z udziałem 323 delegatów z 44 krajów i stał się wraz ze Zjazdem Kombatantów symbolicznym pojednaniem Emigracji z Krajem. II Zjazd, przygotowany przez Stowarzyszenie i Radę Polonii Świata w 2001 r. odbył się w Domu Polonii w Pułtusku, a uczestnicy odwiedzili również Warszawę, Kraków i Częstochowę. III Zjazd obradował w budynkach polskiego Sejmu i Senatu w Warszawie we wrześniu 2007 r., a IV Zjazd Polonii odbył się w Warszawie w sierpniu 2012 roku pod Honorowym Patronatem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego.

Stowarzyszenie było inicjatorem i współorganizatorem wielu zjazdów przedstawicieli polonijnych środowisk dziennikarzy, lekarzy, inżynierów. Obecnie realizujemy cyklicznie m.in.: Zjazdy Nauczycieli Polonijnych, Światowy Zlot Młodzieży Polonijnej „Orle Gniazdo” dla liderów polonijnych, Kongres Polskich Towarzystw Naukowych na Obczyźnie oraz konferencje tematyczne.

„Wspólnota Polska” wspiera struktury związków Polaków na Wschodzie i organizacje polonijne w świecie (565 podmiotów z 54 krajów). Pomagamy szkołom polonijnym, zespołom artystycznym, redakcjom mediów polonijnych, klubom sportowym, drużynom harcerskim, parafiom oraz świadczy pomoc charytatywną. W Polsce organizujemy m.in. szereg projektów edukacyjnych dla młodzieży, wymianę w ramach programu „Szkół Patronackich”, warsztaty metodyczne dla nauczycieli, kursy dla repatriantów. Każdego roku zapraszamy na wypoczynek letni do kraju ponad 6 tys. dzieci ze Wschodu oraz 2 tys. dzieci w ramach akcji „Lato z Polską”. Udzielamy pomocy stypendialnej młodzieży na naukę w polskich uczelniach wyższych, z której korzysta ok. 200-300 studentów.

Raz do roku w kraju gościmy drużyny amatorów sportów letnich i zimowych z całego świata, którzy przyjeżdżają często wraz z rodzinami na organizowane na przemian co dwa lata: Światowe Letnie Igrzyska Polonijne i Światowe Zimowe Igrzyska Polonijne, w których uczestniczy ok. tysiąc osób. W 2012 roku Letnie Igrzyska odbędą się w Kielcach.

Dla organizacji polskich na Wschodzie, działających w trudnych warunkach ekonomicznych, a niekiedy w trudnych warunkach politycznych, Stowarzyszenie przygotowało 12 tomów z serii pt. „Prawa mniejszości narodowych. Polacy w...”. Zebrane w nich akty prawne, określające sytuację żyjących w danym kraju Polaków jako mniejszości narodowej, w języku oryginału i w polskim tłumaczeniu, udostępnione są na naszej stronie internetowej. Niezbywalnym prawem Polaków żyjących za granicą jest prawo do opieki duszpasterskiej w języku polskim, dlatego „Wspólnota Polska” współpracuje z duszpasterzami i polskimi parafiami, wspierając ich pracę oświatową i kulturalną.

Pracujemy nad ochroną polskiego dziedzictwa kulturowego poza granicami kraju, realizując poważne prace remontowe i konserwatorskie zabytków polskich lub z Polską związanych, znajdujących się poza granicami kraju. Ostatnio do najważniejszych prac konserwatorskich należały prace w Katedrze Metropolitalnej we Lwowie. Dopełnieniem działalności programowej dla Polonii są nasze inwestycje: w zakresie rozwoju oświaty - remonty szkółek sobotnio-niedzielnych, społecznych, parafialnych i obiektów, będących w całości placówkami oświatowymi oraz w zakresie działalności kulturalnej - np. Campo do Tenente i Guarani das Missoes w Brazylii czy Dom Polski w Sankt Petersburgu.

Staramy się przybliżać dzieła kultury poprzez organizowanie wystaw, wyjazdów twórców, ich udział w konkursach muzycznych, filmowych, itp. upowszechnianie w Kraju ich dorobku. Galerie w Domach Polonii w Warszawie, Krakowie, Rzeszowie czy Pułtusk przez cały rok prezentują dorobek polskich artystów z zagranicy. Wśród wielu przedsięwzięć artystycznych ogromnym zainteresowaniem od lat cieszą się Światowe Spotkania Teatrów Polskich z Zagranicy w Rzeszowie, Festiwal Chórów Polonijnych w Koszalinie. Zespoły folklorystyczne za granicą stanowią główną formę aktywności naszych rodaków, wyróżniającą ich i przyciągającą przedstawicieli innych narodowości. Wymagają one wsparcia i opieki artystycznej, dlatego „Wspólnota Polska” wyposaża liczne zespoły w stroje ludowe, nuty i instrumenty, organizuje kursy choreograficzne oraz wspiera festiwale i koncerty w kraju i za granicą. Szczególnie znane są: 4-letnie Studium dla Choreografów Zespołów Folklorystycznych, Światowy Festiwal Polonijnych Zespołów Folklorystycznych w Rzeszowie i Polonijny Festiwal Dziecięcych Zespołów Folklorystycznych w Iwoniczu-Zdroju.

Budowaniu więzi między Polakami w świecie służy, wychodzące od 1991 roku, pismo „Wspólnota Polska”, które dociera do polonijnych organizacji na wszystkich kontynentach, dziennikarzy i naukowców zajmujących się Polonią oraz do instytucji krajowych, m.in. Senatu i Sejmu RP, placówek dyplomatycznych, stanowiąc źródło informacji i dokumentacji działalności polonijnej. Zbiór informacji o środowiskach polonijnych w świecie zawarty jest w Polonijnym Banku Danych i na naszej stronie internetowej, która cieszy się dużą popularnością i jest najlepszym źródłem wiedzy o Polonii.

Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” – Biuro Zarządu Krajowego

Ul. Krakowskie Przedmieście 64

00-322 Warszawa

tel. +48 22 556-90-02

fax: +48 22 556-90-43

e-mail: swp@swp.org.pl

www.wspolnotapolska.org.pl